ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਟ-ਖੋਜ : ਦਸ਼ਾ ਤੇ ਦਿਸ਼ਾ

Abstract

ਨਾਟਕ ਕਲਾ ਮਨà©à©±à¨– ਦੀਆਂ ਤਤਕਾਲੀਨ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਉਤਪੰਨ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਹਾਲਤਾਂ ਕਾਰਣ ਪà©à¨°à¨­à¨¾à¨µà¨¿à¨¤ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਦੇ ਮਾਨਵੀ ਸਰੋਕਾਰਾਂ ਦੀ ਰੰਗਮੰਚ ਮਾਧਿਅਮ ਰਾਹੀਂ ਕਲਾਤਮਕ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਸਮਾਜ ਸà©à¨§à¨¾à¨°à¨• ਪà©à¨°à¨¯à©‹à¨œà¨¨ ਤਹਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਹਰੇਕ ਵਿਧਾ ਦੇ ਜਿੱਥੇ ਸਰੰਚਨਾਤਮਕ ਤੱਤ ਭਿੰਨਤਾ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਉਥੇ ਸਾਹਿਤਕ ਰੂਪਾਂ ਦੇ ਨਿਕਾਸ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਗਤੀ ਵੀ ਇਕਸਾਰ ਨਹੀਂ। ਸਾਡਾ ਸਰੋਕਾਰ ਨਾਟਕ ਵਿਧਾ ਨਾਲ ਜà©à©œà¨¿à¨† ਹੈ ਜਿਹੜੀ ਹੋਰਨਾਂ ਵਿਧਾਵਾਂ ਦੇ ਮà©à¨•à¨¾à¨¬à¨²à¨¤à¨¨ ਪੱਛੜ ਕੇ ਹੋਂਦ ਗà©à¨°à¨¹à¨¿à¨£ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਪੰਜਾਬ ਜੰਗਾਂ-ਯà©à©±à¨§à¨¾à¨‚ ਦਾ ਅਖਾੜਾ ਬਣੇ ਰਹਿਣ ਕਾਰਣ ਕਾਫ਼ੀ ਸਮਾਂ ਅਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿਚੋਂ ਗà©à©›à¨°à¨¦à¨¾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਨਾਟਕ ਵਰਗੀ ਵਿਧਾ ਦੇ ਪà©à¨°à¨¦à¨°à¨¶à¨¨ ਰੂਪ ਨਾਲ ਜà©à©œà©‡ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਢà©à¨•à¨µà¨¾à¨‚ ਮਾਹੌਲ ਨਾ ਮਿਲ ਸਕਣਾ, ਇਸ ਵਿਧਾ ਦੇ ਨਿਕਾਸ ਤੇ ਵਿਕਾਸ `ਚ ਦੇਰੀ ਦਾ ਮà©à©±à¨– ਕਾਰਣ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਸਾਹਿਤਕ ਵਿਧਾ ਵਿਚ ਸਿਰਜਣਾ ਹੀ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਆਰੰਭ  ਹà©à©°à¨¦à©€ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਵਿਧਾ ਉੱਤੇ ਹੋਈ ਖੋਜ, ਆਲੋਚਨਾ ਅਤੇ ਸਮੀਖਿਆ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵੀ ਪà©à¨°à¨­à¨¾à¨µà¨¿à¨¤ ਹੋਠਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦੀ।