ਸੰਤ ਸਿਪਾਹੀ ਵੀ ਤੇ ਸਾਹਿਤ ਰਸੀਆ ਵੀ_ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ

Abstract

ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਆਗਮਨ ਇਕ ਵਿ±ੇ± ਮਹੱਤਵ ਦਾ ਲਖਾਇਕ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ ਨੌਵੇਂ ਸਤਿਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਉਹ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਔਰਗਜੇaਬ ਦੀਆਂ ਸਖaਤੀਆਂ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਬਾਕੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਾਂਗ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਵੀ ਹਾ_ਹਾ ਕਾਰ ਮੱਚੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਸੋ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦੁਰ ਜੀ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਪਟਨੇ ਛੱਡ ਕੇ ਆਪ ਪੰਜਾਬ ਆ ਗਏ। ਪਟਨੇ ਵਿਚ ਗੋਬਿੰਦ ਰਾਏ ਜੀ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇਣ ਲਈ ਯੋਗ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਸੰਨ 1672 ਈ: ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਤੇਗa ਬਹਾਦੁਰ ਜੀ ਨੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਆਨੰਦਪੁਰ ਆਉਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਇਥੇ ਗੋਬਿੰਦ ਰਾਏ ਜੀ ਨੂੰ ਵਿਦਿਆ ਦੇਣ ਲਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤੇ। ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਗੋਬਿੰਦ ਰਾਏ ਜੀ ਨੇ ±ਾਸਤਰਾਂ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਵੀ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ। ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ੁਂਲਮ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਨ ਲਈ ਤਿਆਰ  ਕਰ ਲਿਆ। ਜਿਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ 1699 ਈ: ਵਿਚ ਇਕ ਭਾਰੀ ਦੀਵਾਨ ਸਜਾ ਕੇ ਖaਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਪਰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਲੜਨ ਲਈ ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ ਉਤੇ ਵੀ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਉਹ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਕਰਾਮਾਤੀ ±ਕਤੀ ਤੋਂ ਜਾਣੂੰ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗਿਆਨ ਸੀ ਕਿ ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਬਲਵਾਨ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਮਹਾਨ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਵੀ ਂਰੂਰਤ ਹੈ। ਜਿਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਾਣੀ ਵੀ ਰਚੀ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਅਮੀਰ ਵਿਰਸੇ ਤੋਂ ਵੀ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਇਆ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਭਾਸaਾ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਦਵਾਨ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਹੂਂਰੀ ਵਿਚ ਆ ਗਏ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਤਮਾਮ ਉਮਰ ±ਸਤਰ ਤੇ ±ਾਸਤਰ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਰਹੇ। ਇਸੇ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੰਤ_ਸਿਪਾਹੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਥਲੇ ਪੇਪਰ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲੜੇ ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਚਾਰ ਯੁੱਧਾਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਰਚੀ ਬਾਣੀ ਦਾ ਵੀ ਉਲੇਖ ਕਰਦਿਆਂ ਇਹ ਸਿੱਧ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋ±ਿ± ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਕਿ ਉਹ ਜਿੱਡੇ ਵੱਡੇ ਸੰਤ_ਸਿਪਾਹੀ ਸਨ ਓਡੇ ਵੱਡੇ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਤੇ ਸਾਹਿਤ ਰਸੀਏ ਵੀ ਸਨ।